Ông Bổn được hiểu là “Ông Tổ” trong truyền thống người Hoa, là một biểu tượng với ý nghĩa gốc gác. Đối với đa số người Hoa, Ông Bổn được tôn vinh như “Phước Đức Chánh Thần”, tuy nhiên, quan điểm và tín ngưỡng về Ông Bổn có thể khác nhau tùy theo từng cộng đồng người Hoa.
Lễ hội miếu Ông Bổn
Lễ hội tôn vinh miếu Ông Bổn tại Phước An Miếu, một địa điểm tâm linh quan trọng của cộng đồng người Hoa tại phường Chánh Nghĩa, Thủ Dầu Một, Bình Dương. Nơi này còn được biết đến với tên gọi Lý Thị Gia Miếu, từ đường họ Lý, là một phần không thể thiếu trong văn hóa tín ngưỡng của người Hoa.
Lễ hội miếu Ông Bổn diễn ra định kỳ, tuy phạm vi nhỏ hơn so với lễ hội tại miếu Bà Thiên Hậu. Tuy nhiên, đây là dịp quan trọng đối với những người làm nghề lò chén, họ tôn trọng nơi họ định cư bằng cách tôn vinh vị thần đất Ông Bổn và thờ các vị thánh nhân phù hộ cho công việc của mình.
Lễ hội Phước An Miếu diễn ra từ ngày 11 đến rạng sáng ngày 14 tháng 8 theo lịch âm, với một chuỗi hoạt động và lễ cúng. Lễ lớn nhất diễn ra mỗi ba năm một lần, kèm theo các buổi hát lớn. Các năm còn lại thường chỉ có lễ cúng nhỏ và không có sự tham gia của đoàn hát, chủ yếu diễn ra trong một ngày, chính là ngày 12 tháng 8 theo lịch âm.
Cấu trúc và nghi lễ tại miếu Phước An ở Chánh Nghĩa không khác biệt nhiều so với miếu Phước An ở An Khê, Trung Quốc. Sự giống nhau này là minh chứng cho sự duy trì và bảo tồn nghi lễ của cộng đồng người Hoa tại Thủ Dầu Một, giữ nguyên truyền thống từ quê hương.
Lễ hội thường diễn ra vào ngày 16 tháng 1 theo lịch âm, với các hoạt động rước kiệu bao gồm các đoàn lân, hẩu và rồng. Buổi lễ kéo dài đến sáng sớm ngày tiếp theo, ngày 17 tháng 1.
Tuyến đường rước kiệu đi qua các con đường như Bùi Quốc Khánh, Lò Chén, Cách mạng Tháng Tám và 30 tháng 4 trước khi quay trở lại điểm xuất phát.
Ông Bổn là ai?
Ông Bổn trong nền văn hóa người Hoa, được hiểu đơn giản là “Ông tổ”, với “Bổn” mang ý nghĩa là nguồn gốc. Đây chỉ là một biểu tượng, không đại diện cho một nhân vật cụ thể.
Ở Chợ Lớn, người Hoa gốc Phúc Kiến đã xác định nhân vật này là Châu Đạt Quan, một quan đời Nguyên. Trong khi đó, người Hoa gốc Triều Châu và Hải Nam ở miền Tây Nam Bộ thì thờ Tam Bảo Thái Giám Trịnh Hòa, một nhân vật đời Minh. Người Triều Châu tại Hội An thì tôn trọng Phục Ba Tướng quân Mã Viện. Mặt khác, người Quảng Đông tại Chợ Lớn tôn vinh Thần Thổ Địa như là Ông Bổn, trong khi người Hoa họ Vương ở Bình Dương coi Huyền Thiên Thượng đế là Ông Bổn của mình, và họ Lý (gốc Triều Châu) tôn Ông tổ họ Lý.
Ở Bình Dương, có 5 miếu dành cho Ông Bổn, bao gồm miếu Ông Bổn Chánh Nghĩa (Phước An Miếu), miếu Ông Bổn Bà Lụa, miếu Ông Bổn chợ Búng, miếu Ông Bổn Lái Thiêu và miếu Ông Bổn Tân Phước Khánh của họ Lý, họ Vương Phúc Kiến. Lễ hội miếu Ông Bổn ở đây không phải là sự kiện lớn mạnh thu hút đông đảo người tham gia như lễ hội chùa Bà-Thiên Hậu Thánh Mẫu, nhưng nó vẫn có ý nghĩa đặc biệt đối với người Hoa làm gốm sứ, là dịp để tôn vinh, tri ân thánh nhân và nhớ về nguồn gốc.
Trong cộng đồng họ Lý ở Phước Kiến, miếu Ông Bổn là thủy tổ của các họ: Lực, Chu, Quách, Tiêu, Triệu, Lý và Châu, đồng thời cũng là biểu tượng của họ. Họ cũng thờ Phước Đức Chánh thần, được gọi là Ông Địa, thần đất đai của địa phương. Lễ hội Phước An miếu ở Chánh Nghĩa, Thủ Dầu Một là một trong những lễ hội tiêu biểu của việc tôn vinh Ông Bổn của người Hoa tại Bình Dương.
Cộng đồng họ Lý có nguồn gốc từ huyện An Khê, phủ Tuyền Châu, Phúc Kiến và đã đến Việt Nam từ nhiều đời. Ngôi miếu Phước An thờ Ông Bổn ở đây có lẽ đã xuất hiện từ thời điểm ấy. Bên cạnh miếu Ông Bổn là từ đường của dòng họ Lý, nơi hàng năm tổ chức hai kỳ cúng lễ, vào mùa xuân và mùa thu, và có các tấm bia gỗ ghi tên người quá cố của các đời trước, bao gồm cả những người đã định cư tại Việt Nam.
Tổng hợp bởi Duan24h.net
