Hoạt động M&A, sáp nhập, mua lại doanh nghiệp là gì ?

Hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp là một khái niệm khá phổ biến, mục đích của việc sáp nhập doanh nghiệp là tái cơ cấu để định hướng phát triển doanh nghiệp mạnh hơn còn việc mua lại có thể hiểu doanh nghiệp sẽ kế thừa phát triển hoặc đơn giản chỉ để triệt hạ đối thủ.

Khái niệm M&A được viết tắt từ 2 chữ Tiếng anh là “ Merger”(sáp nhập) và “Acquisition”(mua lại). Hiện nay, chưa có văn bản pháp luật cụ thể nào quy định, giải thích về hoạt động M&A. Các quy định về M&A nằm rải rác trong các văn bản pháp luật khác nhau như Luật Cạnh tranh, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Chứng khoán…

M&A THEO LUẬT CẠNH TRANH

Quy định tại Điều 17 Luật Cạnh tranh 2004

Có thể thấy, theo pháp luật cạnh tranh thì khái niệm về sáp nhập, hợp nhất, mua lại doanh nghiệp đã được quy định cụ thể, tách rời các khái niệm về  hợp nhất, sáp nhập…

Có thể phân biệt giữa sáp nhập và hợp nhất qua ví dụ sau:

Đặc biệt là quy định tại Khoản 2 Điều  29 Luật Cạnh tranh 2018 có hiệu lực ngày 01/7/2019 , đã bổ sung thêm về hậu quả pháp lý sau khi sáp nhập doanh nghiệp là chấm dứt hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bị sáp nhập, đồng thời tại Khoản 4 Điều này đã bổ sung thêm quy định là một doanh nghiệp có thể mua lại toàn bộ hoặc một phần tài sản của doanh nghiệp khác bằng cách trực tiếp hoặc gián tiếp.

Theo góc độ của Luật cạnh tranh thì M&A là một trong những hành vi tập trung kinh tế và có những quy định điều chỉnh giao dịch M&A khi các bên tham gia hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp.

M&A THEO LUẬT DOANH NGHIỆP

Quy định tại Khoản 25 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2014 thì sáp nhập, hợp nhất được coi là một hình thức để tổ chức lại doanh nghiệp.

• Những thay đổi quan trọng trong Luật doanh nghiệp 2020

Tại Khoản 1 Điều 194 và Khoản 1 Điều 195 Luật Doanh nghiệp 2014 đưa ra khái niệm hợp nhất doanh nghiệp và sáp nhập doanh nghiệp , cụ thể:

Tại luật doanh nghiệp , chỉ rõ đối tượng sáp nhập, mua lại là công ty. Điều này phân biệt rõ hơn với doanh nghiệp tư nhân khi thực hiện sáp nhập, mua lại mà có hình thức là bán doanh nghiệp theo điều 187 Luật Doanh nghiệp 2014

Luật Doanh nghiệp 2014 không đưa ra khái niệm mua lại doanh nghiệp, việc mua lại doanh nghiệp như là việc mua lại một phần hoặc toàn bộ phần vốn góp hoặc cổ phần đã phát hành của thành viên hoặc cổ đông trong công ty. Điều này không làm tăng vốn điều lệ của công ty nhưng có thể làm thay đổi cơ cấu sở hữu vốn góp hay cổ phần của công ty.

M&A THEO LUẬT CHỨNG KHOÁN

Liên quan đến việc mua lại cổ phần của doanh nghiệp , M&A còn được điều chỉnh bởi pháp luật về chứng khoán.

Luật Chứng khoán sửa đổi 2010  cũng có quy định về M&A về việc điều chỉnh các hoạt động mua lại và sáp nhập trong lĩnh vực chứng khoán và các công ty đại chúng như chào mua công khai tại  Khoản 11 điều 1 Luật Chứng khoán sửa đổi 2010 sửa đổi, bổ sung Điều 32 Luật chứng khoán 2006

Đồng thời, quy định về sáp nhập, hợp nhất trong công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ tại Điều 69 Luật chứng khoán 2006, cụ thể:

M&A THEO LUẬT ĐẦU TƯ

Khác với Luật Đầu tư 2005 , đầu tư thực hiện việc sáp nhập và mua lại doanh nghiệp được coi là hình thức đầu tư trực tiếp thì tại  Luật Đầu tư 2014 không có quy định về vấn đề này.

• Luật Đầu Tư 2020, những thay đổi mang tính điểm nhấn

Quy định tại Khoản 5 Điều 3 Luật Đầu tư 2014, đầu tư kinh doanh là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư để thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc thành lập tổ chức kinh tế; đầu tư góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của tổ chức kinh tế; đầu tư theo hình thức hợp đồng hoặc thực hiện dự án đầu tư.

Theo điều 24 Luật Đầu tư 2014, nhà đầu tư có quyền mua góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào tổ chức kinh tế. Nhà đầu tư nước ngoài được đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào tổ chức kinh tế theo quy định của luật này.