Đường sắt cao tốc Bắc – Nam | Tiến độ dự án 05/2025

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam có chiều dài chiều dài khoảng 1.541 km đi qua 20 tỉnh, thành phố bao gồm 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa.

Thông tin tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam

Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi về Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, liên danh tư vấn TEDI – TRICC – TEDI SOUTH đã công bố kết quả nghiên cứu mới nhất, trong đó chiều dài tuyến đường sắt đã được rút ngắn khoảng 4km so với phương án trình vào năm 2019. Sau khi rà soát, chiều dài tuyến chính hiện nay là khoảng 1.541 km.

Dự án này bao gồm 23 ga hành khách, được bố trí dựa trên nhiều tiêu chí quan trọng như: phù hợp với tình trạng hiện tại và quy hoạch phát triển của các địa phương, nằm tại các trung tâm kinh tế và chính trị, và có khả năng tiếp cận dễ dàng từ các khu vực đô thị. Các ga cũng được đặt tại những khu vực có tiềm năng phát triển mới, nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất và tạo không gian phát triển đô thị. Trên tuyến đường sắt này, có 19 đô thị có dân số từ 500.000 người trở lên, bao gồm 2 đô thị đặc biệt và 17 đô thị loại I. Việc kết nối với hệ thống giao thông công cộng được tối ưu hóa để đảm bảo khai thác hiệu quả hạ tầng và phương tiện.

Bộ Giao thông Vận tải cho biết, hiện nay vị trí của các ga đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong quy hoạch tỉnh. Phương án bố trí ga trên tuyến đường sắt tốc độ cao này tương đồng với tuyến đường sắt Bắc Kinh – Thượng Hải, có chiều dài 1.318 km, tốc độ thiết kế lên tới 380 km/h và được bố trí 24 ga.

Sau thời gian chuẩn bị đầu tư (2023-2025), thời gian thực hiện đầu tư dự kiến trong 16 năm, phân kỳ 3 giai đoạn.

• Giai đoạn 1 (2025-2031): Xây dựng đoạn tuyến Thủ Thiêm-Nha Trang với tổng chiều 361,01km (chiếm 23,94% tổng chiều dài dự án), tổng mức đầu tư là 16,58 tỷ USD.
• Giai đoạn 2 (2031-2038): Xây dựng đoạn tuyến Hà Nội-Đà Nẵng dài 677,20km (44,91% tổng chiều dài dự án), tổng mức đầu tư là 26,44 tỷ USD.
• Giai đoạn 3 (2038-2041): Xây dựng đoạn tuyến Đà Nẵng-Nha Trang dài 469,85km (chiếm 31,15% tổng chiều dài dự án) để thông toàn tuyến, tổng mức đầu tư là 18,65 USD.

Hướng tuyến và vị trí các ga

Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam đã đề xuất hướng tuyến chi tiết như sau:

Tại Hà Nội, tuyến bắt đầu từ ga Ngọc Hồi, theo hành lang quy hoạch đến huyện Phú Xuyên, sau đó rẽ sang phía Đông để tránh khu công nghiệp Đồng Văn (Duy Tiên, Hà Nam). Tuyến tiếp tục vượt Quốc lộ 1 và đường sắt hiện tại, song song với đường cao tốc về Phủ Lý. Ga Phủ Lý đặt tại xã Liêm Tuyền và xã Liêm Tiết, gần nút giao Liêm Tuyền phía Đông đường cao tốc Bắc – Nam.

Từ ga Phủ Lý, tuyến đi theo đường sắt hiện tại và Quốc lộ 21 về Nam Định. Ga Nam Định sẽ được xây dựng tại xã Mỹ Hưng (Mỹ Lộc), gần ga Đặng Xá hiện tại. Tuyến tiếp tục về phía Ninh Bình, vượt sông Đáy phía Đông khu công nghiệp Khánh Phú (Ninh Bình) và tiếp tục đi song song với đường cao tốc. Ga Ninh Bình dự kiến đặt tại xã Khánh Thượng (Yên Mô), cách trung tâm TP. Ninh Bình 7,5 km về phía Nam.

Từ Ninh Bình, tuyến đi về phía Nam, vượt hồ Yên Thắng, tránh khu du lịch sinh thái hồ Đông Thái và xuyên qua núi bằng hầm Tam Điệp vào Thanh Hóa. Từ Tam Điệp, tuyến chuyển sang phía Tây Quốc lộ 1A tại Hà Trung, vượt sông Mã cách cầu Hàm Rồng 4,3 km về phía thượng lưu. Ga Thanh Hóa đặt phía Tây TP. Thanh Hóa, tiếp tục đi song song với đường cao tốc, qua hồ Yên Mỹ, đến khu kinh tế Nghi Sơn với ga dự kiến tại đây.

Tuyến vượt núi Mồng Gà vào Nghệ An, sau đó đi song song với đường cao tốc, qua Cầu Giát và gần đường sắt hiện tại, vượt núi Thần Vũ, đi về phía Tây Vinh. Ga Vinh sẽ nằm giữa đường cao tốc và tuyến tránh Vinh, trước khi vượt sông Lam sang Hà Tĩnh. Từ Hồng Lĩnh đến TP. Hà Tĩnh, tuyến đi gần Quốc lộ 1 khoảng 2-3 km về phía Tây. Ga Hà Tĩnh sẽ đặt phía Tây thành phố, trên trục đường Hàm Nghi nối vào trung tâm.

Tiếp theo, tuyến tiếp tục bám theo hành lang cao tốc đến Vũng Áng. Ga Vũng Áng – Hà Tĩnh dự kiến đặt tại xã Kỳ Hoa, gần tuyến tránh Kỳ Anh và khu kinh tế Vũng Áng. Sau đó, tuyến vượt dãy Hoành Sơn vào Quảng Bình, men theo hồ Vực Tròn, song song với đường cao tốc, vượt sông Gianh cách cầu Gianh 5 km về phía thượng lưu, rồi đi về phía Tây TP. Đồng Hới. Ga Đồng Hới dự kiến đặt tại xã Nghĩa Ninh, cách trung tâm thành phố khoảng 4,58 km.

Tuyến vượt sông Nhật Lệ, sông Kiến Giang và tiếp tục qua các vùng nông nghiệp và đồi thấp đến Quảng Trị. Từ ranh giới Quảng Bình – Quảng Trị, tuyến song song với đường cao tốc, tiếp cận ga Đông Hà đặt phía Tây TP. Đông Hà, rồi vượt sông Thạch Hãn, sông Ô Lâu và vào Thừa Thiên Huế. Ga Huế dự kiến đặt tại xã Phú Mỹ (Phú Vang).

Tuyến tiếp tục qua đầm Cầu Hai, vượt Quốc lộ 49B, vào khu kinh tế Chân Mây, rồi vượt đèo Hải Vân vào Đà Nẵng. Tại Đà Nẵng, tuyến men theo sông Cu Đê, song song với đường cao tốc, ga Hòa Vang sẽ đặt tại xã Hòa Sơn. Sau ga Đà Nẵng, tuyến tiếp tục đi về phía Quảng Nam.

Từ Đà Nẵng đến Tam Kỳ, tuyến song song với đường sắt và cao tốc. Ga Tam Kỳ dự kiến đặt phía Tây TP. Tam Kỳ. Ga hàng hóa Chu Lai được bố trí tại giáp ranh xã Tam Hiệp và Tam Mỹ Tây (Núi Thành) để phục vụ kết nối cảng Chu Lai và Dung Quất.

Tuyến tiếp tục qua Quảng Ngãi, vượt sông Vệ và đi song song với cao tốc. Ga Quảng Ngãi đặt tại phía Tây TP. Quảng Ngãi, vượt đèo Bình Đê sang Bình Định. Tại Bình Định, ga Bồng Sơn sẽ đặt tại xã Hoài Tân và thị trấn Bồng Sơn.

Tuyến vượt đèo Cù Mông sang Phú Yên, ga Tuy Hòa dự kiến đặt tại xã Hòa Thành (Đông Hòa), cách sân bay 4,2 km. Sau đó, tuyến đi về Khánh Hòa, qua đèo Cả, ga Diên Khánh sẽ đặt tại xã Diên Thạnh, cách Nha Trang 11 km.

Tuyến tiếp tục vào Ninh Thuận, qua Phan Rang – Tháp Chàm, ga Tháp Chàm sẽ đặt tại phường Phước Mỹ. Tiếp tục qua Bình Thuận, ga Phan Rí đặt tại xã Phan Hòa, huyện Bắc Bình. Sau đó, tuyến vượt sông Lũy, đi về phía núi Tà Zon, rồi song song với đường sắt hiện tại đến ga Mương Mán (Hàm Thuận Nam).

Cuối cùng, tuyến đi về Đồng Nai, qua Cẩm Mỹ, kết nối sân bay Long Thành, ga Trảng Bom, trước khi kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM).

Các chuyên gia tư vấn TEDI – TRICC – TEDI SOUTH cho biết, hướng tuyến đề xuất đã tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, đồng thời điều chỉnh phù hợp để giảm thiểu giải phóng mặt bằng và tác động đến quy hoạch địa phương.

Tiến độ thực hiện

(14/05/2025) Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed đã chính thức nộp hồ sơ đăng ký đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Đây là dự án hạ tầng trọng điểm với quy mô vốn lên tới khoảng 1.562 nghìn tỉ đồng, tương đương 61,35 tỉ USD. Mức đầu tư này chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ di dời và tái định cư.

Theo phương án tài chính được đề xuất, VinSpeed cam kết sẽ thu xếp 20% tổng vốn đầu tư, tức khoảng 312,33 nghìn tỉ đồng (tương đương 12,27 tỉ USD) từ nguồn vốn doanh nghiệp. Phần còn lại chiếm 80% (chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng) sẽ được VinSpeed đề xuất vay từ nguồn vốn nhà nước với cơ chế không tính lãi suất trong thời gian 35 năm kể từ thời điểm giải ngân.

So với phương án đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 172/2024/QH15, đề xuất của VinSpeed được đánh giá là giúp giảm đáng kể gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Trong bối cảnh nhiều dự án đường sắt cao tốc trên thế giới thường gặp khó khăn trong hoàn vốn hoặc phải bù lỗ kéo dài, giải pháp tài chính từ VinSpeed được xem là cách tiếp cận chủ động và bền vững hơn.

Mục tiêu của VinSpeed là có thể khởi công dự án trước tháng 12/2025 và hoàn thành đưa toàn tuyến vào vận hành trước tháng 12/2030. Để đạt được tiến độ này, doanh nghiệp đang đàm phán với các đối tác công nghệ đến từ những quốc gia có ngành công nghiệp đường sắt phát triển hàng đầu thế giới như Trung Quốc, Đức và Nhật Bản. Việc chuyển giao công nghệ, sản xuất đầu máy, toa xe cùng hệ thống tín hiệu và điều khiển sẽ được thực hiện ngay tại Việt Nam, góp phần xây dựng nền tảng công nghiệp đường sắt nội địa.

Song song với quá trình phát triển hạ tầng kỹ thuật, VinSpeed cũng lên kế hoạch tổ chức đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ nhân sự nhằm tiếp cận, làm chủ và phát triển công nghệ, từng bước nâng cao năng lực nội sinh của ngành đường sắt quốc gia.

Để tạo nguồn thu hỗ trợ cho việc hoàn trả vốn vay nhà nước, VinSpeed dự kiến hợp tác với Vingroup và Vinhomes trong việc phát triển các khu đô thị hiện đại xung quanh các ga đường sắt, theo mô hình phát triển đô thị gắn kết giao thông công cộng (Transit Oriented Development – TOD). Đây là chiến lược phát triển đô thị bền vững, vừa tăng hiệu quả khai thác tuyến đường sắt cao tốc, vừa tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội tại các khu vực lân cận.

(27/06/2024) Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng đã thông báo rằng Việt Nam đang lên kế hoạch phát triển hệ thống đường sắt cao tốc Bắc – Nam dài hơn 1.500 km. Dự án quan trọng này dự kiến sẽ được triển khai trước năm 2030, cụ thể là vào giai đoạn 2026-2027.

Để thực hiện dự án này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng Việt Nam mong muốn hợp tác với Trung Quốc trong các lĩnh vực liên quan đến đường sắt, bao gồm toa xe và hệ thống tín hiệu.

Thông tin này được chia sẻ tại buổi làm việc của Thủ tướng Phạm Minh Chính với ông Lâu Tề Lương, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Thông tin tín hiệu đường sắt Trung Quốc (CRSC). Buổi làm việc diễn ra tại thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc vào chiều ngày 25 tháng 6 năm 2024.

(17/04/2023) Quyết định số 396/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt kế hoạch, chính sách, giải pháp và nguồn lực thực hiện Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050

Theo đó, Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục chuẩn bị, mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc Nam.

Tổng hợp bởi Duan24h.net