Vay mua nhà đất chỉ hơn 1%, vay kinh doanh bất động sản tăng 35%

Dư nợ cho vay kinh doanh bất động sản trong năm 2023 đã tăng hơn 35%, trong khi dư nợ cho vay tiêu dùng và tự sử dụng bất động sản chỉ tăng thêm 1,08%, mức tăng thấp nhất trong 5 năm qua, theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước.

Thông tin này được công bố trong báo cáo của Ngân hàng Nhà nước gửi đoàn giám sát của Quốc hội về phát triển thị trường bất động sản và nhà ở xã hội từ năm 2015 đến 2023.

Theo Ngân hàng Nhà nước, sự biến động trên thị trường bất động sản đang ảnh hưởng đến chất lượng của các khoản vay trong hệ thống tổ chức tín dụng.

Bất động sản thường được sử dụng làm tài sản đảm bảo cho hầu hết các khoản vay tại các tổ chức tín dụng, điều này đặt ra các vấn đề về an toàn của hệ thống ngân hàng, giá trị của tài sản đảm bảo, và hạn mức cho vay dựa trên giá trị của tài sản đảm bảo.

Cấu trúc sản phẩm trên thị trường bất động sản cũng đang tác động đến cấu trúc tín dụng trong lĩnh vực này.

Theo Ngân hàng Nhà nước, tín dụng cấp cho bất động sản luôn có xu hướng tăng trưởng. Dư nợ tín dụng trong lĩnh vực bất động sản từ năm 2015 đến 2023 đã có mức tăng trưởng liên tục.

Dư nợ tín dụng bất động sản đã tăng từ khoảng 400 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn 2015-2016 lên 529 nghìn tỷ đồng sau một năm, tương đương với mức tăng trưởng 9,21%.

Từ năm 2018 đến nay, dư nợ tín dụng trong lĩnh vực bất động sản, bao gồm cả cho kinh doanh và mục đích tiêu dùng, tự sử dụng bất động sản, đã có “tỷ lệ tăng trưởng cao”, với mức tăng trưởng lên đến 23,26% vào năm 2019. Mặc dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, tín dụng bất động sản vẫn tiếp tục tăng trưởng ở mức thấp hơn vào năm 2020 và 2021, với tỷ lệ tăng trưởng lần lượt là 12,06% và 15,7%. Năm 2022, tỷ lệ tăng trưởng này đạt 23,91%. Đến cuối năm 2023, tăng trưởng tín dụng đất động sản đạt 11,81%.

Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong dư nợ tín dụng của lĩnh vực bất động sản, dư nợ cho kinh doanh bất động sản có tốc độ tăng trưởng biến động qua các năm. Đến cuối năm 2023, dư nợ cho kinh doanh bất động sản tăng 35,38%, cao hơn so với tỷ lệ tăng trưởng của dư nợ bất động sản và tỷ lệ tăng trưởng tổng thể của nền kinh tế.

Trong khi đó, dư nợ cho mục đích tiêu dùng và tự sử dụng bất động sản chỉ tăng thêm 1,08%, mức tăng thấp nhất trong 5 năm qua.

Các biến động này cho thấy rằng nhu cầu vốn đang tập trung vào phía cung của thị trường, tức là các nhà phát triển và nhà đầu tư bất động sản, trong khi đó, người dân không có nhu cầu vay mua nhà đất.

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ ra rằng, thị trường bất động sản hiện chưa có nguồn vốn dài hạn ổn định dành cho doanh nghiệp và dự án. Tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn trong lĩnh vực này đang tăng nhanh, từ 24% lên 34% trong vòng 8 năm.

Điều này khiến các ngân hàng đối mặt với rủi ro liên quan đến kỳ hạn khi cho vay, vì các dự án bất động sản thường có thời gian thu hồi vốn dài, trong khi vốn của các tổ chức tín dụng thường là ngắn hạn.

Ngân hàng Nhà nước đã đề xuất Bộ Tài chính rà soát thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp để tạo ra các kênh huy động vốn dài hạn cho bất động sản, nhằm giảm phụ thuộc vào vốn tín dụng.

Các nhà đầu tư cũng cần có các giải pháp chủ động về dòng tiền và nâng cao năng lực tài chính để giảm sự phụ thuộc quá lớn vào nguồn vốn vay từ ngân hàng.

Ngân hàng Nhà nước cam kết sẽ điều hành tín dụng một cách hài hòa với diễn biến kinh tế vĩ mô, nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của các ngành và lĩnh vực, trong đó có bất động sản.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ tiếp tục thanh tra, kiểm tra và giám sát các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, nhằm ngăn chặn và xử lý nghiêm các vấn đề, sai phạm của các tổ chức tín dụng.

Tổng hợp lại từ Thanhtra.com.vn