Lê Công Hành tên thật là Trần Quốc Khái sinh ngày 18 tháng Giêng năm Bính Ngọ (tức ngày 24/2/1606) tại làng Quất Động, huyện Thượng Phúc, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam (hiện thuộc thôn Quất Động, xã Quất Động, huyện Thường Tín, Hà Nội). Ông là một quan lại thời Hậu Lê (Lê Trung Hưng) và được tôn xưng là ông tổ nghề thêu cổ truyền tại Việt Nam.
Theo thần phả của họ Bùi Trần gốc Mạc ở Quất Động, Lê Công Hành thuộc dòng dõi nhà Mạc. Trong thời kỳ loạn lạc sau khi Mạc Hiến Tông băng hà năm 1546, Mạc Phúc Đăng, con thứ của Mạc Hiến Tông, được Quý phi Bùi Thị Ban đưa đến làng Quất Động, nay lập thành chi họ Bùi Trần. Lê Công Hành chính là con nuôi của Mạc Phúc Đăng, được biết đến với tên gọi Bùi Quốc Khái, sau đổi tên thành Công Hành.
Từ nhỏ, Lê Công Hành đã thể hiện đam mê học vấn và tài năng về chữ viết. Sau khi thi đỗ Tiến sĩ vào khoảng triều vua Lê Thần Tông hoặc Lê Chân Tông, ông được triều đình bổ nhiệm vào các chức vụ từ biên quận đến triều đình, và thăng dần lên hàng Thượng thư. Ông còn được cử đi sứ nhà Minh và nhận được nhiều đặc ân từ vua, được ban quốc tính và đặt tên là Lê Công Hành.
Lê Công Hành mất vào ngày 12 tháng Sáu năm Tân Sửu (tức ngày 7/7/1661) ở tuổi 56, được truy tặng hàm Thượng thư Thái bảo Lương Quận công từ triều đình. Ngày giỗ hàng năm của ông được coi là lễ giỗ tổ nghề của những làng sinh sống bằng nghề thêu tại Việt Nam.
Trước thế kỷ 18, nghề thêu ở Việt Nam còn đơn giản, sử dụng màu chỉ ngũ sắc và chỉ kim tuyến, chủ yếu phục vụ cho vua, quan, và nhà chùa. Lê Công Hành được cho là đã đưa vào làng Quất Động những kỹ thuật thêu và làm lọng mới từ chuyến đi sứ sang Trung Quốc, giúp nghề thêu và làm lọng phát triển và lan rộng ra nhiều làng nghề trên khắp cả nước. Để tưởng nhớ ông, người dân làng nghề tại Thường Tín đã lập Đền Ngũ Xã, với tấm bia Vũ Du Tiên sư bi ký ghi lại sự tích của tổ nghề thêu.
Lễ giỗ tổ nghề của những làng thêu tại Việt Nam thường được tổ chức vào ngày giỗ hàng năm của Lê Công Hành. Tại Huế, lễ tế Tổ sư nghề thêu Lê Công Hành tại phổ Cẩm Tú được tổ chức vào ngày 22 tháng Giêng âm lịch và ngày mồng 4 tháng Sáu âm lịch, là ngày kỷ tổ.
Tổng hợp bởi Duan24h.net
