Trong bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sau hợp nhất đang hướng tới phát triển mạnh mẽ, một buổi làm việc quan trọng đã diễn ra giữa lãnh đạo TP.HCM và Tập đoàn Becamex IDC. Cuộc họp tập trung vào đề xuất nghiên cứu các tuyến đường sắt nhanh kết nối TP.HCM với Cái Mép – Bàu Bàng – Cần Thơ, nhằm xây dựng hệ thống giao thông đa phương thức hiện đại, thúc đẩy logistics xanh và kết nối vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Buổi làm việc được dẫn dắt bởi đồng chí Nguyễn Văn Được, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân (UBND) TP.HCM, cùng đoàn công tác của Thành phố. Phía Tập đoàn Becamex, ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, đã trình bày chi tiết các đề xuất chiến lược, nhấn mạnh vai trò của đường sắt trong việc khai thác tiềm năng địa phương sau hợp nhất.
Bối cảnh và cơ hội phát triển giao thông sau hợp nhất TP.HCM
Sau quá trình hợp nhất hành chính, TP.HCM mới sở hữu diện tích rộng lớn hơn, dân số đông đúc và vị trí chiến lược, tạo nền tảng để phát huy thế mạnh kinh tế – xã hội. Thành phố đang ưu tiên phát triển giao thông đa phương thức, bao gồm đường bộ, đường thủy và đặc biệt là đường sắt khu vực, nhằm kết nối các vùng lân cận như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Nội Dung Đề Xuất
- Quy hoạch Cù Lao Xanh thành điểm nhấn du lịch Bình Định
- Chơn Thành cần hoàn thiện các tiêu chí nào để lên Thị xã ?
- Điều chỉnh Bảng giá đất tỉnh Bình Dương
Các tuyến đường sắt nhanh không chỉ giải quyết ùn tắc giao thông nội đô mà còn góp phần hình thành mạng lưới logistics bền vững, giảm chi phí vận tải và thúc đẩy xuất nhập khẩu. Theo ông Nguyễn Văn Hùng, đây là cơ hội để TP.HCM trở thành “trung tâm vận tải xanh, thông minh” của vùng Nam Bộ.
Đề xuất hai tuyến đường sắt chiến lược
Tập đoàn Becamex đã trình bày hai tuyến đường sắt chính, được thiết kế để liên thông với nhau, tạo thành “xương sống” cho ngành vận tải. Các dự án nhấn mạnh vào logistics xanh, sử dụng công nghệ hiện đại để giảm phát thải carbon và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
Tuyến Bàu Bàng – An Bình – Cái Mép:
- Chiều dài: 127 km.
- Tổng mức đầu tư: Gần 153.000 tỷ đồng.
- Tốc độ thiết kế: 160 km/giờ cho tàu khách, 120 km/giờ cho tàu hàng.
- Lợi ích chính: Kết nối trực tiếp các khu công nghiệp (KCN) lớn tại Bình Dương (khu cũ) và Đồng Nai với cụm cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải. Tuyến này sẽ tạo lợi thế cạnh tranh cho vận tải biển, rút ngắn thời gian di chuyển hàng hóa từ nội địa ra cảng quốc tế, hỗ trợ xuất khẩu và thu hút đầu tư FDI vào các KCN.
Tuyến TP.HCM – Cần Thơ:
- Chiều dài: Khoảng 174 km.
- Tổng vốn đầu tư giai đoạn 1: Hơn 173.600 tỷ đồng.
- Tốc độ thiết kế: 200 km/giờ cho tàu khách, 160 km/giờ cho tàu hàng.
- Lợi ích chính: Làm “cầu nối” quan trọng giữa TP.HCM với ĐBSCL, vận chuyển hàng hóa, nông sản từ các tỉnh miền Tây ra các trung tâm công nghiệp và cảng biển. Tuyến này sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, giảm chi phí logistics cho nông dân và doanh nghiệp, đồng thời hỗ trợ đô thị hóa bền vững tại Cần Thơ.
Khi hoàn thành, hai tuyến đường sắt này dự kiến tiết kiệm hơn 2,2 tỷ USD chi phí logistics mỗi năm, đồng thời góp phần giảm tải cho đường bộ, bảo vệ môi trường và nâng cao vị thế của vùng Nam Bộ trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các tuyến được thiết kế liên thông, kết nối cảng biển, KCN và đô thị lớn, hình thành mạng lưới giao thông đường sắt hiện đại.
Để triển khai nhanh chóng, Becamex đề xuất cơ chế rõ ràng: Nhà nước hỗ trợ giải phóng mặt bằng, trong khi doanh nghiệp chịu trách nhiệm đầu tư xây dựng, vận hành và bảo trì. Điều này sẽ giúp rút ngắn thời gian từ nghiên cứu đến thực hiện, tận dụng kinh nghiệm của Becamex trong các dự án hạ tầng lớn.
Bên cạnh các tuyến liên vùng, Tập đoàn Becamex còn đề xuất đầu tư đường sắt đô thị gắn với mô hình TOD (Transit-Oriented Development) – phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng. Điều này bao gồm khai thác không gian ngầm để xây dựng ga tích hợp, trung tâm thương mại và khu dân cư, tối ưu hóa quỹ đất hạn chế tại TP.HCM.
Mục tiêu cụ thể:
- Trước năm 2035: Hình thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355 km.
- Trước năm 2045: Thêm 3 tuyến nữa, tổng chiều dài 155 km.
Nổi bật là tuyến Metro số 1 kết nối Suối Tiên – Bình Dương (dài khoảng 29 km), đã được thông qua báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Tuyến này sẽ liên kết TP.HCM với các KCN Bình Dương, hỗ trợ di chuyển hàng ngày cho hàng triệu lao động.
Phản hồi từ lãnh đạo TP.HCM
Lãnh đạo TP.HCM đã hoan nghênh mạnh mẽ các đề xuất của Becamex, đánh giá cao tầm nhìn chiến lược trong việc giải quyết giao thông quốc gia và phát triển vùng. Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh: “Những đề xuất về các dự án đường sắt lớn sẽ góp phần quan trọng vào hệ thống giao thông của TP.HCM mới và sự phát triển bền vững của vùng Nam Bộ.”
Thành phố thống nhất giao cho Becamex nghiên cứu chi tiết các tuyến đường sắt. Đặc biệt, đối với tuyến Bàu Bàng – An Bình – Cái Mép (đi qua địa phận Đồng Nai), UBND TP.HCM sẽ báo cáo Chính phủ để được giao thực hiện. Đồng thời, Thành phố sẽ phối hợp với tỉnh Đồng Nai để thống nhất cơ chế, cho phép Becamex nghiên cứu và triển khai dự án.
Buổi làm việc kết thúc với cam kết hợp tác chặt chẽ, mở ra triển vọng cho các dự án hạ tầng lớn, góp phần thực hiện mục tiêu TP.HCM trở thành đô thị thông minh, xanh và kết nối khu vực vào năm 2030 – 2045.
(Nguồn: Dựa trên thông tin từ buổi làm việc chính thức ngày 1/10/2025. Bài viết được cập nhật để phù hợp với bối cảnh phát triển giao thông TP.HCM sau hợp nhất.)
