Sau khi mở rộng địa giới hành chính vào năm 2025, TP.HCM đã trở thành một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam với tiềm năng phát triển các khu thương mại tự do (Free Trade Zones – FTZ). Theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thành phố hiện có 4 khu FTZ chính, nhằm thúc đẩy thương mại quốc tế, logistics và đầu tư nước ngoài.
Những khu vực này được thiết kế để hưởng các chính sách ưu đãi đặc thù như miễn thuế, thủ tục hải quan nhanh chóng và môi trường kinh doanh tự do hơn. Tuy nhiên, đến nay, hầu hết các khu vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu đề án, với một số tiến triển đáng kể nhưng vẫn đối mặt với thách thức về pháp lý và cơ sở hạ tầng.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về 4 khu thương mại tự do tại TP.HCM, cập nhật tiến độ thực hiện dựa trên báo cáo từ Sở Công Thương TP.HCM, đồng thời bổ sung thông tin mới từ các nguồn uy tín trên mạng như báo cáo chính thức của Chính phủ Việt Nam, các trang tin kinh tế như VietnamNet, VnExpress và các phân tích từ tổ chức quốc tế như World Bank. Những thông tin này giúp làm rõ bức tranh toàn diện về tiềm năng và trở ngại của các dự án FTZ tại TP.HCM tính đến tháng 8/2025.
Nội Dung Đề Xuất
- Bản đồ quy hoạch, kế hoạch huyện Nghĩa Đàn (Nghệ An)
- Bản đồ hành chính tỉnh Hưng Yên
- Những dự án mở rộng đường ở Bình Dương sẽ làm năm 2023
Khu thương mại tự do Cần Giờ
Khu FTZ Cần Giờ được quy hoạch với quy mô lớn từ 1.000 đến 2.000 ha, tập trung vào phát triển logistics, du lịch sinh thái và công nghiệp xanh. Vị trí tại huyện Cần Giờ – một khu vực ven biển giàu tài nguyên thiên nhiên – giúp khu vực này kết nối dễ dàng với các tuyến hàng hải quốc tế qua cảng Sài Gòn và sân bay Long Thành (dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 vào cuối 2025).
Tiến độ hiện tại: Đề án vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu sơ bộ. Sở Công Thương TP.HCM đang tham mưu UBND thành phố kiện toàn tổ nghiên cứu, với trọng tâm xây dựng mô hình FTZ kết hợp bảo vệ môi trường.
Theo cập nhật từ VnExpress (tháng 6/2025), dự án đã nhận được góp ý từ Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc tích hợp các tiêu chuẩn bền vững, tránh ảnh hưởng đến rừng ngập mặn Cần Giờ – di sản UNESCO. Đến nay, chưa có phê duyệt chính thức, nhưng TP.HCM đang đẩy mạnh hợp tác với các đối tác quốc tế để hoàn thiện đề án vào cuối năm 2025.
Thông tin bổ sung: Báo cáo của World Bank về “Phát triển FTZ tại Đông Nam Á” (2025) nhấn mạnh rằng Cần Giờ có thể học hỏi từ mô hình FTZ Jebel Ali (Dubai), với trọng tâm logistics xanh. Ngoài ra, một số nhà đầu tư như Vingroup đã đề xuất tích hợp khu FTZ này vào hệ sinh thái đô thị thông minh, bao gồm cảng container và khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ
Khu FTZ Cái Mép Hạ, nay thuộc phường Tân Phước và Tân Hải (tích hợp từ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũ), có quy mô lên đến 3.764 ha. Dự án được chia thành 3 khu chức năng chính (logistics, sản xuất và dịch vụ) và 8 phân khu nhỏ, gắn liền với cụm cảng biển Cái Mép – Thị Vải – một trong những cảng nước sâu hàng đầu Đông Nam Á, có khả năng tiếp nhận tàu container lớn nhất thế giới.
Tiến độ hiện tại: Ngày 21/5/2025, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) đã trình Chính phủ đề nghị thẩm định đề án. Bộ Công Thương đã gửi văn bản góp ý, tập trung vào việc tích hợp công nghệ số và chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo VietnamNet (tháng 7/2025), dự án đang chờ phê duyệt cuối cùng từ Thủ tướng, với kỳ vọng khởi công giai đoạn 1 vào quý IV/2025. Hiện tại, hạ tầng cảng đã được nâng cấp, với lưu lượng hàng hóa tăng 15% so với năm 2024.
Thông tin bổ sung: Theo dữ liệu từ Bộ Giao thông Vận tải (cập nhật tháng 8/2025), khu FTZ này có thể đóng góp 20% GDP logistics của TP.HCM nhờ kết nối với cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây. Các nhà đầu tư lớn như DP World (Dubai Ports World) – một trong những tập đoàn cảng biển hàng đầu thế giới – đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác, cam kết đầu tư 500 triệu USD vào hạ tầng. Ngoài ra, liên doanh Geleximco đang nghiên cứu xây dựng khu kho bãi thông minh tại đây.
Khu thương mại tự do An Bình
Khu FTZ An Bình được quy hoạch tại vị trí gắn với ga đường sắt An Bình (từ TP Dĩ An cũ), nằm trên tuyến đường sắt TP.HCM – Lộc Ninh với chiều dài 53,63 km từ ga An Bình đến ga Bàu Bàng. Tuyến đường này không chỉ kết nối các trung tâm hàng hóa tại Bình Dương (cũ) mà còn liên kết với cụm cảng Cái Mép – Thị Vải và cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh), tạo thành hành lang thương mại xuyên biên giới.
Tiến độ hiện tại: Theo UBND TP.HCM, dự án chưa thể triển khai do thiếu cơ sở hạ tầng đường sắt hoàn chỉnh. Tháng 4/2025, UBND tỉnh Bình Dương (cũ) giao Tổng công ty Becamex IDC nghiên cứu dự án khu kinh tế thương mại tự do tại phường Tân Uyên (quy mô 50 ha), nhưng địa điểm này chưa nằm trong quy hoạch FTZ của TP.HCM. Đến nay, đề án vẫn dừng ở giai đoạn khảo sát.
Thông tin bổ sung : Báo Tuổi Trẻ (tháng 8/2025) cho biết, Chính phủ đang xem xét tích hợp khu An Bình vào dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, với ngân sách bổ sung từ Quỹ Phát triển Châu Á (ADB). Vingroup – tập đoàn Việt Nam lớn nhất – đã bày tỏ quan tâm đầu tư vào logistics đường sắt, lấy cảm hứng từ mô hình FTZ Shenzhen (Trung Quốc), nơi kết nối đường sắt với thương mại điện tử.
Khu thương mại tự do Bàu Bàng
Tương tự khu An Bình, khu FTZ Bàu Bàng được quy hoạch tại ga Bàu Bàng, tập trung vào công nghiệp chế biến và xuất khẩu. Tuy nhiên, do tuyến đường sắt quốc tế Bàu Bàng vẫn đang nghiên cứu đề án, dự án chưa thể khởi động.
Tiến độ hiện tại: UBND TP.HCM đánh giá chưa khả thi triển khai trong giai đoạn này. Becamex IDC đang khảo sát các khu lân cận, nhưng cần chờ quy hoạch tổng thể từ Chính phủ.
Thông tin bổ sung: Theo VnEconomy (tháng 7/2025), khu Bàu Bàng có thể trở thành trung tâm sản xuất chip và linh kiện điện tử, thu hút đầu tư từ các tập đoàn như Samsung và Intel – những doanh nghiệp đã mở rộng tại Bình Dương. Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, nếu hoàn thành, khu này có thể tạo việc làm cho 50.000 lao động và tăng xuất khẩu lên 10 tỷ USD/năm.
Nhà đầu tư quan tâm và thách thức pháp lý
Các khu FTZ tại TP.HCM đang nhận được sự quan tâm lớn từ nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đến nay, DP World, Vingroup, liên doanh Geleximco và một số tập đoàn khác như Maersk (Đan Mạch) đã bày tỏ mong muốn tham gia, với tổng vốn cam kết tiềm năng lên đến hàng tỷ USD. Theo cập nhật từ Bloomberg (tháng 8/2025), Việt Nam đang nhắm đến việc thu hút 50 tỷ USD FDI vào logistics và FTZ trong thập kỷ tới.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là khung pháp lý chưa hoàn thiện. Các quy định về FTZ thiếu chính sách đặc thù, vướng mắc với pháp luật hiện hành như Luật Đầu tư 2020. Sở Công Thương TP.HCM kiến nghị Chính phủ phê duyệt đề án nhanh chóng, xây dựng chiến lược phát triển với chính sách ưu đãi linh hoạt (miễn thuế 10-15 năm, visa tự do cho nhà đầu tư). Ngoài ra, họ đề xuất đưa chính sách FTZ vào Nghị quyết 98 sửa đổi, thông qua Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM.
Triển vọng tương lai và kiến nghị
Với vị trí chiến lược tại Đông Nam Á, các khu FTZ TP.HCM có tiềm năng trở thành “Singapore thứ hai” của Việt Nam, theo đánh giá từ ASEAN Economic Outlook 2025. Để đẩy nhanh tiến độ, cần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, hoàn thiện hạ tầng và thu hút đầu tư xanh. Người dân và doanh nghiệp có thể theo dõi cập nhật tại cổng thông tin Chính phủ hoặc Sở Công Thương TP.HCM để nắm bắt cơ hội.
Bài viết dựa trên dữ liệu cập nhật đến tháng 8/2025, nhằm cung cấp thông tin chi tiết cho độc giả quan tâm đến “khu thương mại tự do TP.HCM”, “FTZ Cần Giờ”, “FTZ Cái Mép Hạ” và các từ khóa liên quan. Nếu có thay đổi, vui lòng kiểm tra nguồn chính thức.
