Xây dựng lộ trình và thí điểm gỡ bỏ room tín dụng từ năm 2026

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch và đối mặt với các thách thức toàn cầu như lạm phát và biến động lãi suất, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện số 128/CĐ-TTg ngày 6/8/2025.

Văn bản này yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Một trong những nội dung nổi bật là yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) khẩn trương xây dựng lộ trình và thí điểm gỡ bỏ biện pháp giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng (hay còn gọi là “room tín dụng”) để thực hiện từ năm 2026.

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết nội dung công điện, đồng thời bổ sung thông tin mới từ các nguồn uy tín để cung cấp cái nhìn toàn diện về lợi ích, rủi ro và tác động kinh tế.

Nội dung chính của công điện 128/CĐ-TTg

Công điện 128/CĐ-TTg nhấn mạnh việc phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ, tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác để hỗ trợ tăng trưởng bền vững. Dưới đây là các yêu cầu cụ thể đối với NHNN, được trích dẫn từ văn bản chính thức:

Xây dựng lộ trình và thí điểm gỡ bỏ room tín dụng

NHNN phải khẩn trương xây dựng lộ trình và thí điểm việc gỡ bỏ biện pháp giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, áp dụng từ năm 2026.

Xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí cho các tổ chức tín dụng (TCTD) hoạt động hiệu quả, lành mạnh, bao gồm: khả năng quản trị điều hành tốt, tuân thủ các tỷ lệ an toàn ngân hàng, chỉ số chất lượng tín dụng cao. Tất cả phải đảm bảo công khai, minh bạch.

NHNN chịu trách nhiệm thanh tra, kiểm tra, giám sát và hậu kiểm để ngăn chặn rủi ro hệ thống, bảo đảm an ninh an toàn hệ thống TCTD và kiểm soát lạm phát theo mục tiêu (dự kiến dưới 4-4.5% cho năm 2025-2026).

Hoàn thành đề án cơ cấu lại hệ thống TCTD và xử lý nợ xấu

Phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu trong Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025” theo Quyết định số 689/QĐ-TTg ngày 8/6/2022.

Tập trung đẩy mạnh xử lý nợ xấu, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro (như bất động sản, chứng khoán), nâng cao chất lượng tín dụng, hạn chế nợ xấu mới phát sinh.

Đảm bảo tăng trưởng tín dụng an toàn, lành mạnh, kết hợp với kiểm soát nợ xấu (tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống hiện khoảng 2-3%, theo báo cáo gần nhất).

Tăng cường giám sát và xử lý vi phạm

Tăng cường theo dõi, thanh tra, kiểm tra toàn diện hoạt động của các TCTD.

Ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi thao túng, sở hữu chéo, cấp tín dụng cho doanh nghiệp “sân sau” hoặc hệ sinh thái không lành mạnh, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng và an ninh tiền tệ quốc gia.

Hỗ trợ giảm lãi suất và hướng dòng vốn

Chỉ đạo các TCTD tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường chuyển đổi số để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, hỗ trợ sản xuất kinh doanh với nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.

Hướng nguồn vốn vào các lĩnh vực ưu tiên: động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và mới (khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn).

Rà soát, bổ sung cơ chế chính sách ưu tiên cho các chương trình tín dụng đặc biệt:

• Chương trình tín dụng cho người trẻ dưới 35 tuổi mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.
• Chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Đảm bảo thực hiện kịp thời, hiệu quả, tránh hình thức và tình trạng có tiền nhưng không giải ngân được.

Xây dựng kế hoạch điều hành chính sách tiền tệ

Khẩn trương xây dựng kế hoạch điều hành chính sách tiền tệ cho các tháng cuối năm 2025 và năm 2026, báo cáo Thường trực Chính phủ trước ngày 30/8/2025.

Công điện còn yêu cầu phối hợp với các bộ ngành khác để theo dõi tình hình kinh tế toàn cầu và trong nước, đảm bảo linh hoạt trong chính sách.

Lợi ích và rủi ro của việc gỡ bỏ room tín dụng

Lợi ích

Tăng cạnh tranh giữa các ngân hàng, thúc đẩy ngân hàng yếu kém phải tái cấu trúc hoặc sáp nhập, dẫn đến lãi suất hợp lý hơn và dễ tiếp cận vốn cho doanh nghiệp, cá nhân.

Hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững, đặc biệt trong các lĩnh vực mới như kinh tế số và xanh, góp phần đạt mục tiêu GDP tăng 8.3-8.5% năm 2025.

Theo chuyên gia Lê Thanh Tùng (VietinBank), NHNN đã có công cụ hiện đại như Basel II (Thông tư 41/2016, 13/2018, 22/2019) để quản lý rủi ro, thanh khoản và ngăn chặn tăng trưởng nóng.

Rủi ro

Có thể dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh, gây lạm phát cao và nợ xấu tăng nếu tín dụng chảy vào lĩnh vực đầu cơ.

Chuyên gia Phạm Chí Quang (NHNN) nhấn mạnh cần thực hiện thận trọng, đánh giá tác động kỹ lưỡng để tránh lặp lại sai lầm quá khứ.

Ông Trần Ngọc Báu (WiGroup) cảnh báo rủi ro từ sự mất cân đối giữa tín dụng bất động sản mạnh và sản xuất tiêu dùng yếu.

Tác động đến kinh tế, đặc biệt lĩnh vực Bất Động Sản

Tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 18-20% trong năm 2025, phù hợp với mục tiêu tăng trưởng GDP. Tuy nhiên, tín dụng bất động sản đang “ồ ạt”: Đến 30/6/2025, tổng tín dụng bất động sản đạt 3,18 triệu tỷ VND, tăng gấp đôi so với cuối 2024, chiếm 18,5% tổng tín dụng hệ thống. Các ngân hàng như Techcombank (tăng 21,5%, chiếm 59-64%), HDBank (22%), SHB (28,4%), MB (34%) dẫn đầu xu hướng này.

SSI Research đánh giá bất động sản và hạ tầng là động lực chính cho tăng trưởng tín dụng, nhưng chuyên gia cảnh báo rủi ro bong bóng nếu tập trung vào dự án cao cấp, trong khi giải ngân tín dụng nhà ở xã hội (145.000 tỷ VND) còn chậm. Việc gỡ room có thể thúc đẩy tín dụng lành mạnh hơn, nhưng cần kiểm soát chặt để tránh nợ xấu tăng (hiện khoảng 2%).

Kết luận

Việc thí điểm gỡ bỏ room tín dụng từ 2026 là bước tiến quan trọng, chuyển từ quản lý hành chính sang cơ chế thị trường, phù hợp với mục tiêu kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, thành công phụ thuộc vào giám sát chặt chẽ của NHNN và phối hợp chính sách. Doanh nghiệp và người dân có thể kỳ vọng lãi suất thấp hơn và tiếp cận vốn dễ dàng hơn, nhưng cần theo dõi cập nhật từ NHNN trước 30/8/2025 để nắm kế hoạch cụ thể.