Để xây dựng một đô thị khang trang, hiện đại, cải thiện chất lượng sống của người dân với không gian xanh, tỉnh Bình Dương đã triển khai chiến lược di dời các doanh nghiệp từ khu vực phía Nam lên phía Bắc. Tuy nhiên, kế hoạch này hiện đang bị tạm ngưng do quá trình sáp nhập với TP.HCM. Dưới đây là thông tin chi tiết về đề án, tiến độ thực hiện, cũng như những khó khăn và kỳ vọng của các doanh nghiệp liên quan.
Mục tiêu chiến lược di dời doanh nghiệp tại Bình Dương
Bình Dương, một trong những tỉnh công nghiệp trọng điểm phía Nam, đang hướng đến việc tái cơ cấu không gian đô thị. Mục tiêu chính của chiến lược di dời doanh nghiệp bao gồm:
- Tạo không gian sống xanh, sạch, đẹp: Việc di dời các nhà máy, xí nghiệp ra khỏi khu dân cư giúp cải thiện môi trường sống, giảm thiểu ô nhiễm không khí, tiếng ồn và các tác động tiêu cực từ hoạt động sản xuất.
- Phát triển đô thị hiện đại: Chuyển đổi công năng các khu đất công nghiệp cũ ở phía Nam thành các khu đô thị, thương mại, dịch vụ, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững.
- Tăng cường hiệu quả sản xuất công nghiệp: Đưa các doanh nghiệp vào các khu công nghiệp (KCN) và cụm công nghiệp (CCN) hiện đại ở phía Bắc, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, logistics và đổi mới công nghệ.
- Nâng cao đời sống người dân: Giảm thiểu xung đột giữa khu dân cư và khu công nghiệp, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động trong quá trình chuyển đổi.
Kế hoạch di dời doanh nghiệp của Bình Dương
Đề án di dời doanh nghiệp (2020-2030)
Bình Dương đã triển khai Đề án Điều tra, đánh giá thực trạng hoạt động và đề xuất các cơ chế chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp nằm ngoài KCN, CCN ở khu vực phía Nam. Đề án này được thực hiện từ năm 2020 và dự kiến hoàn thành vào năm 2030. Các nội dung chính của đề án bao gồm:
Nội Dung Đề Xuất
- Tách thửa đất ở Bình Dương, anh em không được cho tặng nhau
- Thị trấn Long Giao (Cẩm Mỹ) là đô thị vệ tinh của Sân bay Long Thành
- Các khu vực được thực hiện dự án bất động sản tại Bình Dương
Phạm vi di dời:
- Các doanh nghiệp nằm ngoài KCN, CCN ở khu vực phía Nam (TP. Dĩ An, Thuận An, Tân Uyên, Thủ Dầu Một, Bến Cát).
- Ưu tiên di dời các nhà máy gây ô nhiễm hoặc không còn phù hợp với quy hoạch đô thị.
Lộ trình thực hiện:
- Năm 2025: Thí điểm di dời các doanh nghiệp trong KCN Bình Đường (TP. Dĩ An) và một số doanh nghiệp tự nguyện đăng ký.
- Năm 2028: Di dời các doanh nghiệp tại TP. Thuận An.
- Năm 2029: Hoàn thành di dời các doanh nghiệp tại TP. Tân Uyên, Thủ Dầu Một, Bến Cát và Dĩ An.
- Sau giai đoạn thí điểm, tỉnh sẽ tổng kết kinh nghiệm để triển khai đồng bộ trên toàn khu vực.
Chính sách hỗ trợ:
- Hỗ trợ tài chính: Tính toán mức hỗ trợ cho các doanh nghiệp di dời, chuyển đổi công năng hoặc đổi mới công nghệ.
- Gia hạn hoạt động: Các doanh nghiệp cũ tại khu vực phía Nam được gia hạn hoạt động thêm 5 năm để chuẩn bị di dời.
- Chuyển đổi công năng: Hỗ trợ doanh nghiệp sử dụng mặt bằng cũ cho mục đích thương mại, dịch vụ hoặc các hoạt động phù hợp với quy hoạch.
- Quy hoạch đất đai: Bố trí quỹ đất tại các KCN, CCN phía Bắc để tiếp nhận các doanh nghiệp di dời.
Quy hoạch KCN và CCN:
- Bình Dương đã quy hoạch 8 KCN với tổng diện tích khoảng 5.842 ha, bao gồm: Cây Trường, Bàu Bàng 3, Bàu Bàng 4, Bắc Tân Uyên 2, Bắc Tân Uyên 4, Dầu Tiếng 1A, Dầu Tiếng 5, và Phú Giáo 4.
- Ngoài ra, tỉnh cũng quy hoạch 25 CCN với tổng diện tích khoảng 1.743 ha, tập trung tại các huyện Dầu Tiếng (10 cụm, 725 ha), Bắc Tân Uyên (7 cụm, 493,5 ha), và Phú Giáo (8 cụm, 524,46 ha).
Tình hình thực hiện đề án
Tiến độ trước khi sáp nhập với TP.HCM
Trước khi thông tin về việc sáp nhập với TP.HCM được công bố, Bình Dương đã đạt được một số kết quả bước đầu trong việc triển khai đề án:
- Thống kê doanh nghiệp: Theo số liệu năm 2019, toàn tỉnh có khoảng 2.900 nhà máy, xí nghiệp nằm ngoài KCN, CCN cần di dời hoặc chuyển đổi công năng. Tuy nhiên, con số này đang được Sở Công Thương cập nhật lại để phù hợp với tình hình thực tế, do một số doanh nghiệp đã tự chuyển đổi hoặc di dời trong những năm qua.
- Hỗ trợ doanh nghiệp: Tỉnh đã thực hiện các bước kiểm đếm, bố trí đất, và tính toán mức hỗ trợ tài chính để tạo điều kiện cho doanh nghiệp chuẩn bị di dời.
- Doanh nghiệp chủ động: Một số doanh nghiệp đã bắt đầu xây dựng cơ sở mới tại các KCN, CCN ở phía Bắc, với hy vọng tuân thủ đúng lộ trình và ổn định hoạt động sản xuất.
Tác động của việc sáp nhập với TP.HCM
Ngày 24/6/2025, theo ghi nhận của phóng viên, kế hoạch di dời doanh nghiệp tại Bình Dương đã bị tạm ngưng do tỉnh này chuẩn bị sáp nhập với TP.HCM. Điều này dẫn đến những khó khăn và băn khoăn lớn từ phía doanh nghiệp:
- Tâm lý lo lắng: Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”, không biết nên tiếp tục đầu tư vào cơ sở mới hay chờ đợi thông tin chính thức. Một đại diện doanh nghiệp trong lĩnh vực da giày chia sẻ: “Chúng tôi cần thông tin sớm để tính toán kế hoạch kinh doanh.”
- Thiếu thông tin rõ ràng: Việc sáp nhập với TP.HCM có thể dẫn đến điều chỉnh quy hoạch tổng thể, khiến doanh nghiệp chưa rõ đề án di dời sẽ tiếp tục hay dừng lại.
- Tạm ngưng các bước triển khai: Đại diện Sở Công Thương Bình Dương xác nhận rằng dự án di dời đang tạm dừng để chờ bàn giao và thống nhất quy hoạch chung của TP.HCM mới.
Phản hồi từ doanh nghiệp và cơ quan chức năng
Quan điểm của doanh nghiệp
Hầu hết các doanh nghiệp tại Bình Dương đều đồng thuận với chủ trương di dời ra khỏi khu dân cư để vào các KCN, CCN. Họ đánh giá đây là hướng đi bền vững, không chỉ giúp cải thiện môi trường mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất lâu dài. Tuy nhiên, họ cũng bày tỏ mong muốn:
- Nhận được thông tin chính thức về kế hoạch di dời sau sáp nhập.
- Tiếp tục nhận được các chính sách hỗ trợ từ chính quyền để giảm thiểu rủi ro và chi phí trong quá trình chuyển đổi.
- Đảm bảo lộ trình rõ ràng để tránh gián đoạn sản xuất.
Lãnh đạo một doanh nghiệp nhấn mạnh: “Tôi hy vọng đề án vẫn được tiếp tục sau khi sáp nhập với TP.HCM, vì đây là lợi ích chung của cả doanh nghiệp và người dân.”
Phản hồi từ Sở Công Thương Bình Dương
Sở Công Thương Bình Dương khẳng định rằng tỉnh đã xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc di dời doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình sáp nhập với TP.HCM sẽ yêu cầu điều chỉnh một số nội dung để phù hợp với định hướng phát triển đô thị mới. Một số thông tin quan trọng từ Sở Công Thương:
- Cập nhật số liệu: Cơ quan chức năng đang thống kê lại số lượng doanh nghiệp cần di dời, vì số liệu từ năm 2019 (2.900 nhà máy) không còn chính xác do nhiều doanh nghiệp đã tự chuyển đổi hoặc đổi mới công nghệ.
- Chính sách hỗ trợ: Tỉnh cam kết xây dựng các chính sách linh hoạt, cụ thể, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và người lao động.
- Chuyển đổi công năng: Các khu đất sau khi doanh nghiệp di dời sẽ được hỗ trợ chuyển đổi mục đích sử dụng, phù hợp với quy hoạch đô thị.
- Nguyên tắc phát triển: Bình Dương vẫn cho phép một số doanh nghiệp sản xuất công nghiệp hoạt động trong thành phố, nhưng phải đảm bảo tuân thủ quy hoạch và các quy định pháp luật.
Những thách thức và triển vọng
Thách thức
- Tâm lý bất an của doanh nghiệp: Việc thiếu thông tin rõ ràng về đề án sau sáp nhập khiến nhiều doanh nghiệp lo lắng, ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư và sản xuất.
- Điều chỉnh quy hoạch: Quá trình thống nhất quy hoạch giữa Bình Dương và TP.HCM có thể mất thời gian, làm chậm tiến độ triển khai đề án.
- Chi phí di dời: Dù có chính sách hỗ trợ, việc di dời và xây dựng cơ sở mới vẫn là gánh nặng tài chính đối với một số doanh nghiệp nhỏ.
Triển vọng
- Phát triển đô thị bền vững: Việc di dời doanh nghiệp ra khỏi khu dân cư sẽ tạo ra không gian sống trong lành, hiện đại, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
- Cơ hội đổi mới: Các doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận các KCN, CCN hiện đại, cải thiện công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Hỗ trợ từ chính quyền: Các chính sách hỗ trợ của Bình Dương và TP.HCM sau sáp nhập được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi.
Kết luận
Chiến lược di dời doanh nghiệp từ khu vực phía Nam lên phía Bắc của Bình Dương là một bước đi quan trọng để xây dựng đô thị hiện đại, xanh sạch. Tuy nhiên, việc sáp nhập với TP.HCM đã khiến kế hoạch này tạm ngưng, gây ra không ít băn khoăn cho doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, việc sớm công bố thông tin chính thức và xây dựng các chính sách hỗ trợ cụ thể sẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo sự đồng thuận và thành công của đề án.
Nếu bạn là doanh nghiệp tại Bình Dương và cần thêm thông tin về kế hoạch di dời, hãy liên hệ với Sở Công Thương Bình Dương hoặc theo dõi các thông báo chính thức từ chính quyền TP.HCM mới sau khi hoàn tất quá trình sáp nhập.
Tổng hợp từ báo Tiền Phong