Dự kiến 15/9/2025, TP HCM mới sẽ đi vào hoạt động

Mới đây, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, bà Nguyễn Thị Hồng Thắm, đã công bố thông tin về kế hoạch sắp xếp bộ máy hành chính, trong đó nổi bật là đề án sáp nhập TP.HCM với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu.

Đây là một bước đi quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng nhu cầu phát triển của khu vực. Dưới đây là toàn bộ thông tin chi tiết về đề án, lộ trình thực hiện, mô hình tổ chức mới, cũng như ý kiến từ cử tri và các cơ quan liên quan.

Lộ trình và mục tiêu sáp nhập

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Thắm, TP.HCM đang gấp rút hoàn thiện đề án sáp nhập ba tỉnh/thành gồm TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Dự kiến, đề án này sẽ được trình lên Chính phủ trước ngày 1/5/2025. Lộ trình cụ thể như sau:

• 1/9/2025: Nghị quyết sáp nhập chính thức có hiệu lực.
• 15/9/2025: TP.HCM mới (tạm gọi) bắt đầu đi vào hoạt động.

Mục tiêu của việc sáp nhập là tạo ra một siêu đô thị đặc biệt, với quy mô dân số lớn và diện tích quản lý rộng, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Tuy nhiên, kế hoạch này cũng đặt ra nhiều thách thức về quản lý hành chính và cơ sở hạ tầng.

Mô hình chính quyền hai cấp và tổ chức bộ máy

Để đảm bảo hiệu quả quản lý, TP.HCM mới sẽ áp dụng mô hình chính quyền hai cấp, trong đó cấp xã được xác định là đơn vị gần dân, sát dân nhất. Cụ thể:

Cấp xã sẽ được trao thêm nhiều chức năng và nhiệm vụ để xử lý công việc trực tiếp, giảm tải cho cấp thành phố. Bộ máy hành chính cấp xã được tổ chức gồm bốn phòng ban tương đương, bao gồm:

Phòng Kinh tế:

• Quản lý các lĩnh vực: thương mại, kinh tế, nông nghiệp, phát triển nông thôn, đô thị.
• Đảm bảo phát triển kinh tế địa phương theo hướng bền vững.

Phòng Văn hóa – Xã hội:

• Phụ trách các lĩnh vực: văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế.
• Đảm bảo các chính sách an sinh xã hội và phát triển cộng đồng.

Văn phòng Điều phối Chung: Điều phối các hoạt động hành chính, hỗ trợ giải quyết thủ tục cho người dân.

Trung tâm Hành chính Công: Cung cấp dịch vụ hành chính công trực tiếp, thuận tiện cho người dân.

Các đơn vị sự nghiệp công lập (y tế, giáo dục) sẽ được chuyển giao về cấp xã quản lý, hướng tới mô hình tự chủ tài chính, giảm phụ thuộc vào ngân sách Nhà nước. Điều này nhằm tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong vận hành.

Các Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng và Trung tâm Văn hóa – Thể dục Thể thao tại 22 quận, huyện và TP. Thủ Đức sẽ được nghiên cứu sắp xếp lại theo hướng tinh gọn, giảm chồng chéo chức năng và tiết kiệm chi phí.

Ý kiến và lo ngại của Cử Tri

Trước khi đề án được hoàn thiện, TP.HCM đã tổ chức lấy ý kiến cử tri tại ba địa phương liên quan. Kết quả cho thấy:

• 90% cử tri tại TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu đồng ý với kế hoạch sáp nhập.
• Tuy nhiên, cử tri cũng bày tỏ nhiều lo ngại về những thách thức sau sáp nhập.

Lo ngại chung

• Quy mô diện tích lớn: TP.HCM mới sẽ trở thành một siêu đô thị với diện tích rộng, gây khó khăn trong việc đi lại và thực hiện thủ tục hành chính.
• Trụ sở hành chính xa: Người dân lo ngại việc liên hệ với chính quyền sẽ bất tiện, đặc biệt ở các khu vực ngoại vi.
• Khác biệt văn hóa: Mỗi địa phương có phong tục, tập quán riêng, dẫn đến lo ngại về sự thiếu đoàn kết sau sáp nhập.
• Thay đổi giấy tờ: Việc đổi tên tỉnh, xã có thể kéo theo nhiều thủ tục hành chính phức tạp, tốn thời gian và chi phí.

Ý kiến cụ thể theo từng địa phương

Bình Dương

• Nhiều cử tri mong muốn giữ nguyên tên tỉnh Bình Dương để bảo tồn bản sắc địa phương.
• Một số ý kiến đề xuất hợp nhất Bình Phước và Bình Dương, hoặc sáp nhập thêm các huyện Nhơn Trạch, Long Thành của Đồng Nai vào TP.HCM mới.
• Lo ngại về việc trao đổi trực tiếp với chính quyền sẽ khó khăn do khoảng cách địa lý.

Bà Rịa – Vũng Tàu

• Cử tri lo lắng về thời gian di chuyển để làm thủ tục hành chính sau sáp nhập.
• Một số ý kiến không đồng ý với vị trí đặt trụ sở mới, đề nghị giữ nguyên trụ sở cũ và tên gọi Bà Rịa – Vũng Tàu.

TP.HCM

• Cử tri lo ngại về việc chuyển đổi giấy tờ, địa chỉ sau sáp nhập.
• Đề nghị tăng cường an ninh trật tự, an sinh xã hội, và vệ sinh môi trường do quy mô dân số và diện tích tăng.
• Yêu cầu bố trí chỗ ở hợp lý cho cán bộ từ Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu chuyển đến làm việc tại TP.HCM.

Đánh giá và đề xuất từ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM đánh giá cao kế hoạch sáp nhập, cho rằng đây là cơ hội để hình thành một siêu đô thị đặc biệt, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, cơ quan này cũng nhấn mạnh một số thách thức và đề xuất giải pháp:

Thách thức

• Quy mô dân số và địa bàn lớn: Quản lý một siêu đô thị với dân số và diện tích rộng đòi hỏi cơ chế đặc thù và phân cấp mạnh mẽ.
• Xung đột chức năng: Các trung tâm hành chính cũ có thể gây chồng chéo nếu không được quy hoạch hợp lý.

Đề xuất

• Ứng dụng công nghệ: Đầu tư vào công nghệ, trang bị hệ thống quản lý hiện đại và tập huấn cán bộ để đáp ứng yêu cầu quản lý mới.
• Sắp xếp cán bộ minh bạch: Xây dựng phương án bố trí cán bộ công khai, với lộ trình rõ ràng và chính sách hỗ trợ thỏa đáng (khuyến khích nghỉ hưu sớm, đào tạo lại hoặc chuyển công tác).
• Quy hoạch hợp lý: Rà soát và bố trí trụ sở UBND phù hợp, đảm bảo thuận tiện cho người dân.
• Cơ chế đặc thù: Xây dựng mô hình chính quyền đô thị rõ ràng, tránh xung đột chức năng giữa các đơn vị hành chính cũ.

Kết luận

Kế hoạch sáp nhập TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu là một bước đi táo bạo nhằm tạo ra một siêu đô thị hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới. Dù nhận được sự đồng thuận cao từ cử tri, đề án vẫn đối mặt với nhiều thách thức về quản lý, cơ sở hạ tầng và bảo tồn bản sắc địa phương. Việc lắng nghe ý kiến cử tri, đầu tư công nghệ và xây dựng cơ chế đặc thù sẽ là chìa khóa để đảm bảo sự thành công của dự án này.